Γαβριήλ

Γαβριήλ
I
Βιβλικό πρόσωπο. Ένας από τους αγγέλους που αναφέρονται στην Αγία Γραφή. Το όνομά του σημαίνει ο άνθρωπος του Θεού. Η παρουσία του Γ. στο έργο που επιτελεί ο Θεός για τον άνθρωπο θεωρείται από τις σπουδαιότερες αγγελοφανίες. Αυτό απηχεί και η παράδοση του ισλαμισμού, σύμφωνα με την οποία ο άγγελος Γ. υπαγόρευσε στον Μωάμεθ το κείμενο του Κορανίου. Μεταξύ των πολυπληθών επεισοδίων που αποδίδονται στον Γ., αξιοσημείωτα είναι το μήνυμα που έφερε στον Ζαχαρία για τη γέννηση του Πρόδρομου Ιωάννη και στη Μαρία για τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Η χριστιανική παράδοση τοποθέτησε τον Γ. μεταξύ των αρχαγγέλων και θέσπισε προς τιμήν του πολλές γιορτές (συνάξεις). Γνωστότερη όλων είναι η σύναξη στις 8 Νοεμβρίου προς τιμήν των Μιχαήλ και Γ.
Ο Γαβριήλ φέρνει στον Μωάμεθ απόσπασμα από το Κοράνι· μικρογραφία σε αραβικό χειρόγραφο (Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη, Εδιμβούργο).
Ο αρχάγγελος Γαβριήλ, τμήμα από τον «Ευαγγελισμό» του Φρα Αντζέλικο (Πράντο, Μαδρίτη).
Φορητή εικόνα εξαίρετης τέχνης που εικονίζει τον αρχάγγελο Γαβριήλ, έργο του 1542 (Μονή του Πρωτάτου, Άγιον Όρος).
II
Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.
1. Ο μάρτυς (9ος αι.). Μαρτύρησε με ξίφος μαζί με άλλους στα χρόνια του ηγεμόνα των Βουλγάρων Μορτάγονα. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Ιανουαρίου.
2. Ο όσιος ο Ίβηρ. Ήταν μοναχός στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους, όπου κατά την παράδοση έβγαλε από τη θάλασσα την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Μαΐου.
3. Ο μάρτυς. Καταγόταν από την Αίγυπτο. Μαρτύρησε με μαχαίρι. Η μνήμη του τιμάται στις 18 Οκτωβρίου.
4. Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (Βλ. λ. Γαβριήλ. Όνομα πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως, 2.).
5. Αρχιεπίσκοπος Σερβίας. Κατηγορήθηκε, κατά την απουσία του στη Ρωσία, από τον σφετεριστή του αρχιεπισκοπικού θρόνου Μάξιμο, ότι επιβουλευόταν τις τουρκικές αρχές. Μόλις γύρισε, οι Τούρκοι τον απαγχόνισαν. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Δεκεμβρίου.
III
Όνομα πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως.
1. Γ. Α’ (; – 1596). Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1596). Διετέλεσε και μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Διακρίθηκε για την ευσέβεια και την αρετή του.
2. Γ. Β’ (; – 1659). Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1657). Πατριάρχευσε μόνο 12 ημέρες, μια και η εκλογή του ακυρώθηκε ως αντικανονική. Το 1659 απαγχονίστηκε από τους Τούρκους, γιατί βάφτισε έναν μωαμεθανό που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Η μνήμη του τιμάται στις 3 Δεκεμβρίου.
2 Γ. Γ’ (Σμύρνη; – 1707). Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1702-7). Διετέλεσε και μητροπολίτης Χαλκηδόνος. Διακρινόταν για τη μόρφωση και την ευσέβειά του. Εναντιώθηκε στη μετάφραση της Αγίας Γραφής στα νέα ελληνικά.
4. Γ. Δ’ (; – 1785). Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1780-85). Καταγόταν από τη Σμύρνη. Διετέλεσε και μητροπολίτης Ιωαννίνων και κατόπιν Παλαιών Πατρών. Φρόντισε για την αποκατάσταση του Αθανασίου Πάριου που είχε καθαιρεθεί εξαιτίας της έριδας των Κολλυβάδων. Κατά την περίοδο της πατριαρχίας του ιδρύθηκαν ορθόδοξοι ναοί στην Τεργέστη, τη Βιέννη και την Καλκούτα.
IV
(1825 – 1866). Ηγούμενος της μονής Αρκαδίου Κρήτης. Με την έκρηξη της επανάστασης κατά των Τούρκων στην Κρήτη, το 1866, έσπευσε να οχυρώσει τη μονή και να προσφέρει καταφύγιο στον άμαχο πληθυσμό του Ρεθύμνου. Το 1866, όταν οι δυνάμεις του Μουσταφά πασά έφτασαν στο Αρκάδι, ο Γ. αρνήθηκε να αποχωρήσει, όπως του υπέδειξε ο ταγματάρχης Πάνος Κορωναίος, ο οποίος είχε βοηθήσει στην άμυνα των επαναστατών, και προτίμησε να παραμείνει στον τόπο του αγώνα προβάλλοντας σθεναρή αντίσταση. Τελικά οι Τούρκοι κατόρθωσαν να εισβάλουν στη μονή (9 Νοεμβρίου 1866). Τότε, μπροστά στον κίνδυνο να συλληφθούν αιχμάλωτοι αυτός και οι σύντροφοί του, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη του οικοδομήματος. Μεταξύ εκείνων που θυσίασαν τη ζωή τους στον βωμό της ελευθερίας ήταν και ο ηγούμενος Γ.
V
(Πρεμετίδης, Φανάρι Κωνσταντινούπολης 1919 –). Μητροπολίτης Κολωνείας, υπέρτιμος και έξαρχος Άνω Πόντου. Σπούδασε στη Μεγάλη Πατριαρχική του Γένους Σχολή, στη Θεολογική Σχολή Χάλκης (1941), στην Αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή και στη σχολή αγγλικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης. Το 1940 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1964 πρεσβύτερος. Διετέλεσε αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου του οικουμενικού πατριαρχείου. Το 1987 αναγορεύτηκε διδάκτορας της θεολογικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1941 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1964 πρεσβύτερος. Το 1967 εξελέγη από το οικουμενικό πατριαρχείο μητροπολίτης Κολωνείας. Είναι μέλος της συνόδου του πατριαρχείου, της συνοδικής επιτροπής «επί του Διαλόγου μετά των μη-Χαλκηδονίων Εκκλησιών», της μοναστηριακής επιτροπής κ.ά.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • Γαβριήλ Σεβήρος — Βλ. λ. Σεβήρος, Γαβριήλ …   Dictionary of Greek

  • Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, μονή — Ανδρικό μοναστήρι στη Σέριφο, στο βόρειο τμήμα του νησιού. Εξαρτάται από τη μητρόπολη Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου. Χτίστηκε περίπου το 1600, με φρουριακή αρχιτεκτονική. Το καθολικό του έχει μαρμαρόστρωτο δάπεδο και χρυσοστόλιστο τέμπλο.… …   Dictionary of Greek

  • Ελισαίος μπεν Γαβριήλ — (16oς αι.). Εβραίος κληρικός, προϊστάμενος συναγωγής και συγγραφέας διαφόρων ερμηνευτικών έργων. Είναι γνωστός και με το όνομα Γκαλίκο. Στα έργα του συγκαταλέγονται υπομνήματα στο βιβλίο της Εσθήρ, σχόλια στον Εκκλησιαστή και ερμηνεία στο Άσμα… …   Dictionary of Greek

  • Καλλονάς, Γαβριήλ — (Άνδρος 1724 – Ντιέντες, Ουγγαρία 1795). Λόγιος κληρικός. Φοίτησε σε σχολείο της Σμύρνης και σπούδασε στην Αθωνιάδα σχολή. Χρημάτισε διαδοχικά γραμματέας του συγγενή του πατριάρχη Αλεξανδρείας, Ματθαίου, δάσκαλος σε φαναριώτικες οικογένειες της… …   Dictionary of Greek

  • Κατακάζης, Γαβριήλ — Βλ. λ. Κατρακάζης (1.) …   Dictionary of Greek

  • Κοντιανός, Γαβριήλ — (τέλη 15ου – αρχές 16ου αι.). Κρητικός λόγιος. Μετέφρασε τη λατινική διασκευή του ελληνικού μυθιστορήματος Απολλώνιος ο Τύριος. Πρόκειται για μεσαιωνικό μυθιστόρημα του 3ου αι. μ.Χ., που συντάχθηκε σύμφωνα με τα πρότυπα των αρχαίων μυθιστορημάτων …   Dictionary of Greek

  • Παντόγαλος, Γαβριήλ — Μοναχός και λόγιος από την Κρήτη. Το 1600 ανακαίνισε το μοναστήρι του Τοπλού (Κυρά Ακρωτηριανή), που βρίσκεται στην πρώην επαρχία της Σητείας. Σε δική του ενέργεια οφείλεται και η πλάκα που στήθηκε στην αυλή και απέναντι στην είσοδο της μονής, με …   Dictionary of Greek

  • Ράινμπεργκερ, Ιωσήφ-Γαβριήλ — (Rheinberger, 1839 – 1901). Γερμανός μουσικός. Διακρίθηκε ως συνθέτης οργανικής και φωνητικής μουσικής, της οποίας το κύριο χαρακτηριστικό είναι η μεγάλη δεξιοτεχνία στην αντίστιξη και η ευγένεια της μελωδικής του φράσης. Ο Ρ. διατέλεσε καθηγητής …   Dictionary of Greek

  • Ρανβιέ, Γαβριήλ — (Ranvier, 1828 – 1879). Γάλλος σκηνογράφος, μέλος της Κομούνας του Παρισιού και μπλανκιστής. Το 1870, στη διάρκεια της πολιορκίας του Παρισιού από τα πρωσικά στρατεύματα, διατέλεσε διοικητής τάγματος εθνοφρουρών. Υπήρξε επίσης ένας από τους… …   Dictionary of Greek

  • Ριβάλ, Γαβριήλ — (Riva, ; – 1827). Ελβετός φιλέλληνας. Το 1821 ήρθε στην Ελλάδα και πήρε μέρος στην Επανάσταση. Διακρίθηκε στη μάχη του Χαϊδαριού (1826) και στην πολιορκία της Ακρόπολης (1826) …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”